Je kind is HSP (HSk)
Hoe ga je om met een hooggevoelige kinderen (HSK)?
HSK staat voor Hoog Sensitief Kind.
In deze blog vertel ik kort wat je kunt doen als je kind hoogsensitief (HSP) is.
Een andere term is hoog gevoelig. Elaine Aron heeft de term HSP geïntroduceerd, en voor HSP kinderen gebruikt zij de term HSK.
(uiteraard in de Nederlandse vertaling van haar boeken)
Dr. Elaine Aron is Amerikaanse psychologe en wetenschappelijk onderzoeker binnen de klinische psychologie, hoogleraar, psychotherapeut en niet te vergeten: zelf HSP’er.
Zij heeft vanaf 1992, jarenlang onderzoek gedaan naar de kenmerken HSP en SPS.
SPS (Sensory Processing Sensitivity) is de wetenschappelijke term voor HSP.
hsk, En nu?
Wat hebben HSP kinderen (HSK) nodig?
Een hoog gevoelig kind (HSK) heeft nodig dat je je kind helpt om zichzelf begrijpen. Je kind de juiste steun geven én ook de juiste ruimte geven om ervaringen te verwerken of tot rust te komen. Na school of na een kinderfeest je kind de tijd geven om tot zichzelf te komen. Dat is voor élk kind goed, voor een HSK is dat nodig.
Een HSK maakt zich vaker zorgen, of is heel begaan met een ander. Als je kind zich veel van een ziek dier aantrekt, terwijl andere kinderen niet reageren, kan je kind daar verdrietig over zijn. Je HSK is dan verdrietig voor het dier én verdrietig om zichzelf. Het kind mist de (emotionele) aansluiting met de ander kinderen die zich er niks van aantrekken.
Bevestig in zo’n geval het gevoel van je kind. “Het is oké dat je dit voelt, je bent ook heel betrokken bij dieren.” Wees voorzichtig met zeggen “jij bent ook speciaal”, maar zeg “jij voelt dat anders, dat is oké.”
HSK en “de kat uit de boom kijken”
Een HSK zal vaak eerst “de kat uit de boom kijken”. Voordat het zich in de groep mengt, of in een omgeving mengt wil het eerst de situatie overzien. Stimuleer deelname, maar forceer niet. Zoek met je kind mee of er iets herkenbaars is, wat het prettig vindt. “Kijk daar is dezelfde puzzel als jij thuis hebt” of “Daar is Janneke, die ken je wel” of “Zie je daar die mooie blokken, daar heb je de vorige keer zo fijn mee gespeeld.”
Als je kind inderdaad wat verlegen is en tijd nodig heeft, help je kind dan stapjes te zetten. Als je kind voor het eerst naar de speeltuin gaat, neem je kind dan mee op een minder drukke dag. Ga eerst ergens zitten. Drink wat samen en kijk mee naar de omgeving. Observeer de reactie van je kind. Wellicht geeft je kind al gauw genoeg aan waar het zin in heeft. Ga voordat het gaat spelen samen het toilet opzoeken, zodat je kind dit weet te vinden als het nodig is.
Zie mijn blog HSP ‘stop-en-check’ | Sjannie (praktijksjannie.nl)
HSK en “zin in avontuur”
Niet alle HSK zijn verlegen of moeten eerst “de kat uit de boom kijken”. Er zijn ook HSK die juist “zin in avontuur” hebben. Die er juist wel “in duiken”. Zij hebben uitdaging nodig en willen dingen beleven.
Je herkent ze aan vragen als “wat gaan we vandaag doen?” (En dat als eerste vraag als ze hun ogen open doen in de vroege ochtend…)
Of na een speeltuinbezoek, ben je op weg naar de auto en komt de vraag “wat gaan we nu doen?”
Deze actieve, avontuurlijke gevoelige kinderen worden ook wel de High Sensation Seeker (HSS) genoemd. Meer informatie hierover kun je vinden op het platform voor hoog sensitieve mensen: www.hoogsensitief.nl
Artikel over HSS: HSP en HSS. Het beste uit twee werelden? ⋆ Hoogsensitief.NL
Mijn blog HSP en HSS: HSP en HSS | Sjannie (praktijksjannie.nl)
HSP kinderen (HSK) en overstimulatie;
Een HSK kan in eenzelfde omgeving als een niet-HSK eerder overprikkeld raken. Er worden letterlijk meer prikkels waargenomen en over de zenuwen doorgegeven om in de hersenen verwerkt te worden. Ook worden nog meerdere hersengebieden geactiveerd. (Denk aan emotie en empathie.)
Hierdoor kan het stress systeem eerder ingeschakeld worden. Je kunt zien dat in een groep kinderen de HSK eerder overstuur is.
Er bestaat een optimum van spanning (in het Engels “Arousal”). Een bepaalde spanning laat ons goed functioneren, we presteren beter als we uitgedaagd worden. Een beetje stress, ofwel ‘gezonde stress’ maakt ons alert en laat ons goed functioneren. Je kind voelt zich prettig als het voldoende wordt uitgedaagd.
Bij te weinig uitdaging raakt je kind verveelt. Vind het een spel of school ‘saaaaaai’. Bij een teveel van prikkels of uitdaging ontstaat echter óverprikkeling. Dan raakt je kind overstuur of verward. Het gaat boos reageren of juist stuntelen. Het kan niet meer nadenken, en heeft geen grip op zijn eigen gedrag. Het is voor even onhandelbaar of onbereikbaar.
Wanneer je kind regelmatig in die toestand van overstuur of verwarring verkeerd, is dat een signaal dat het overprikkeld of overvraagd is.
Bij een HSK dat “eerst de kat uit de boom kijkt” is het optimum van prikkels een breder spectrum. Tevens ligt het optimum ook bij minder prikkels dan bij een een HSK dat “zin in avontuur” heeft.
Is je HSK een kind dat “zin in avontuur” heeft, dan is de parabool smaller. De balans tussen voldoende uitdaging en ook niet overprikkelen is lastiger. Als ouder een grotere uitdaging om je kind te beschermen tegen zijn eigen enthousiasme.
Kinderen (HSK of niet) zijn je spiegel…
Wanneer je vermoed of ontdekt dat je kind hoog sensitief (HSK) is, zal je mogelijk ook eigenschappen van jezelf ontdekken. Sommige eigenschappen heb je lang geleden weggestopt, andere herken je nog dagelijks.
De gevoeligheid voor etiketjes in je kleding heb je niet eens meer in de gaten, want je knipt ze er standaard uit. De gevoeligheid voor een wollen trui, geen idee. Die draag je nooit.
Dat je meer ruikt, hoort of ziet dan de gemiddelde ander is je wel bekend, en zag je niet als een HSP kenmerk. Dat je na een verjaardag ’s avonds nog een uur wakker ligt om alles ‘te verwerken’ weet je ondertussen wel. Dat je veranderingen niet zo prettig vind, daar deal je ondertussen wel mee.
Nu je de kenmerken voor je kind op een rijtje zet, kun je mogelijk ook liefdevoller naar je eigen eigenschappen gaan kijken. En meer begrip voor jezelf opbrengen. Lees mooie boeken over je HSK, maar ook over HSP bij volwassenen.
Door je in te lezen en goed te informeren, maak je betere keuzes. Een nieuwe baan, waarbij je gaat werken in een kantoortuin? Dat is niet handig voor jou (voor velen trouwens niet… )
Gaan verhuizen én een nieuwe baan? Dat is pittig voor jou. Zorg voor voldoende rust en tijd.
Moet je de eerste dag van vakantie “bijkomen” en kun je nog niet genieten van je omgeving? Dat is voor een HSP normaal. Al de prikkels van de reis en de nieuwe omgeving moeten verwerkt.
Geef je zelf de ruimte om op je eerste vakantiedag alleen te luieren. En heeft je partner of gezin wel behoefte om erop uit te trekken? Laat ze lekker de omgeving verkennen. Voor jullie hele gezin is het beter als jij (en jullie HSK) een dagje relaxen.
Meer tips volgen later in mijn blog “HSP in je kracht!”
HSP en HSK heel gewoon!
Zet je HSK niet op een voetstuk of in een hokje. Elain Aron dringt eropaan om je HSP-kind (HSK) niet als ‘minder’, maar ook niet als ‘meer’ of ‘bijzonder’ of ‘speciaal’ te zien. En dat ben ik van HARTE met haar eens.
De enige reden dat het goed is om te weten over HSK is om je kind beter te begrijpen, liefdevol met je HSK om te gaan. En natuurlijk de juiste (op)voeding te geven. Dat geldt uiteraard ook voor jezelf als HSP.
Het resultaat is dat een HSK na een verjaardagpartijtje of spannende situatie ’s avonds slechter in slaap komt en er ook nog ’s nachts over droomt. Alle ervaringen, alles wat er gezegd werd, de emoties van de anderen, de groepsverhoudingen, alles komt allemaal nog een keer voorbij.
Een HSK leest een boek of kijkt een film alsof het een onderdeel is van het boek of de film. Spannende boeken/films of films met veel emoties komen ’s nachts nog een keer voorbij. Bij kinderen is het goed om daar rekening mee te houden.
Maar ook voor jou als volwassen HSP-er: Kijk liever naar een mooie speelfilm of een feel-good-movie dan naar een heftige film met flitsende beelden en harde geluiden. Lees liever een mooie roman dan een thriller.
Informatie over HSP-kinderen (HSK)
Voor meer mooie opvoedtips verwijs ik naar de volgende boeken:
– Het Hoog Sensitieve Kind – Elaine Aron
– Leven met hooggevoelige kinderen – Susan Marletta Hart,
– Hoogsensitieve kinderen; praktische leidraad voor ouders en professionals – Esther Bergsma,
– Mijn kind is hoogsensitief, gids voor ouders, leerkrachten en hulpverleners” [opvolger van “mijn kind is hooggevoelig”] – Ilse Van den Daele, en Linda T’Kindt
– Help… ik voel zo veel – Carla van Wensen
Mooie filmpjes voor meer herkenning/begrip:
– Uitleg over hooggevoeligheid door dapperkindercoaching.nl:
www.youtube.com/watch?v=49lxgPIY44E
– Ervaringsfilmpje van een Belgisch gezin met HSK:
www.youtube.com/watch?v=HxksXpGTdbI
Andere blogs van Sjannie:
– HSP in een notendop
– HSP kenmerken (wetenschappelijk)
– HSP ‘stop-en-check’
– HSP kenmerken (praktijk)
– HSP bijzonder?
“Uit onderzoek blijkt dat HSP’s die opgroeien in een negatieve omgeving extra gevoelig worden voor stress en afwijzing.
HSP’s die zich gesteund voelen en opgroeien in een rustige, warme omgeving kunnen juist beter functioneren dan niet HSP’s.”
– Psychologie Magazine – www.psychologiemagazine.nl/artikel/9-vragen-hoogsensitiviteit/ -> vraag 2
Herken jij je kind of jezelf in de kenmerken HSP/HSK?
Heb je vragen? Bel of mail gerust!
06-13 39 80 83
info@praktijksjannie.nl
of stuur een contactbericht
Herken jij jezelf of je kind in de beschrijving van HSP of HSK?
Met mijn ervaring in en over HSP kan ik jou leren jezelf beter te begrijpen. Omdat je meer prikkels en emoties verwerkt kun je sneller overprikkeld raken.
Met E.E.N. ® therapie kunnen we eventuele blokkades opsporen en oplossen.
Oude (en nieuwe) emoties kunnen verwerkt worden.
Dan ben jij weer In Je Kracht, zodat jij weer een goede gezonde balans kunt behouden.
Liefs Sjannie
